ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ

• Τερηδόνα: οι ημι-έγκλειστοι φρονιμίτες εξαιτίας της θέσης τους δεν μπορούν να καθαριστούν σχολαστικά, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη τερηδόνας τόσο στην επιφάνειά τους όσο και στα παρακείμενα δόντια.
• Δημιουργία πόνου: οι έγκλειστοι φρονιμίτες που παραμένουν «παγιδευμένοι» μέσα στη γνάθο πολλές φορές προκαλούν πόνο και δημιουργούν φλεγμονή.
• Συνωστισμός και καταστροφή της δομής των άλλων δοντιών: πολλές φορές ο έγκλειστος φρονιμίτης χαλάει το διπλανό του δόντι που το πιέζει ή απομυζά τη ρίζα του.
• Συνωστισμός και ορθοδοντική θεραπεία: οι φρονιμίτες ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τον συνωστισμό ειδικά των πρόσθιων δοντιών, οπότε σε περίπτωση που πρέπει να γίνει σωστά η ορθοδοντική θεραπεία για να δημιουργηθεί χώρος, οι φρονιμίτες πρέπει να αφαιρεθούν.
• Περιστεφανίτιδα: πρόκειται για μια μορφή περιοδοντικής ασθένειας που εμφανίζεται κυρίως σε περιπτώσεις ημι-έγκλειστων φρονιμιτών.
• Σχηματισμός κύστης: σπανιότερα, γύρω από έναν έγκλειστο φρονιμίτη μπορεί να δημιουργηθεί μια κύστη, προκαλώντας καταστροφή στα διπλανά δόντια, στο οστό της γνάθου ή στα νεύρα.

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις που είτε οι φρονιμίτες έχουν οι ίδιοι πρόβλημα είτε δημιουργούν πρόβλημα στα υπόλοιπα δόντια, πρέπει να αφαιρούνται. Στόχος της εξαγωγής ενός φρονιμίτη είναι να ανακουφίσουμε τον ασθενή από τον έντονο πόνο και να διασφαλίσουμε την υγεία των διπλανών δοντιών. Όταν όμως οι φρονιμίτες δεν δημιουργούν κάποιο πρόβλημα, δεν νοσούν και είναι απόλυτα λειτουργικοί στη μάσηση, τότε η εξαγωγή τους δεν κρίνεται απαραίτητη.

Η αφαίρεση ενός φρονιμίτη δεν είναι το ίδιο απλή διαδικασία όπως ενός οποιοδήποτε δοντιού. Η διάρκεια της επέμβασης και ο βαθμός της δυσκολίας ή του πόνου εξαρτώνται από παράγοντες, όπως:

• Τον βαθμό του εγκλεισμού: πόσο βαθιά μέσα στη γνάθο είναι ο φρονιμίτης.
• Την ηλικία του ασθενή: όσο πιο νεαρή η ηλικία τόσο πιο εύκολη η εξαγωγή.
• Οι ρίζες του φρονιμίτη δεν έχουν προλάβει να αναπτυχθούν και το οστό γύρω από το δόντι έχει μεγαλύτερη ελαστικότητα.
• Το σχήμα και την ανάπτυξη των ριζών του φρονιμίτη.
• Την απόσταση των ριζών από το οστό της γνάθου.

Στα περισσότερα περιστατικά η εξαγωγή ενός φρονιμίτη πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία στο ιατρείο χωρίς ιδιαίτερες επιπλοκές. Σε περιπτώσεις εξαιρετικής δυσκολίας ή εφόσον ο ασθενής αντιμετωπίζει σοβαρή φοβία, η εξαγωγή γίνεται χειρουργικά σε νοσοκομειακό χώρο με γενική αναισθησία ή με ενδοφλέβια καταστολή.

Οι κύστεις είναι για παθολογικές κοιλότητες που εμφανίζονται στα οστά της άνω και της κάτω γνάθου. Περιβάλλονται από ένα ανθεκτικό τοίχωμα και περιέχουν υγρό, νεκρά κύτταρα και μικρόβια. Τις περισσότερες φορές δημιουργούνται είτε αυτόματα είτε εξαιτίας νεκρών δοντιών. Εάν δεν αφαιρεθούν, σταδιακά μεγαλώνουν, απορροφούν το κόκαλο της γνάθου προκαλώντας μεγάλα ελλείμματα στην περιοχή και επεκτείνονται σε γειτονικά μόρια (π.χ. το ιγμόρειο). Επίσης, ευθύνονται για μολύνσεις και αποστήματα, απώλεια των γειτονικών δοντιών και σε πολύ παραμελημένες περιπτώσεις ακόμα και για κατάγματα των γνάθων.

Συνήθως είναι οδοντογενούς αιτιολογίας, οφείλονται δηλαδή σε κάποια φλεγμονώδη κατάσταση στο στόμα (τερηδονισμένα δόντια, περιοδοντίτιδα, τραύμα), αλλά ενδέχεται να δημιουργηθούν και χωρίς εμφανή αίτια. Επειδή αναπτύσσονται μέσα στο οστό της γνάθου συχνά δεν γίνονται αντιληπτές παρά μόνο όταν μεγαλώσουν πολύ και προβάλουν κάτω από τον βλεννογόνο του στόματος ή επιμολυνθούν και εμφανίσουν φλεγμονή. Έτσι, τις περισσότερες φορές ανακαλύπτονται τυχαία έπειτα από ακτινογραφίες των γνάθων.

Για τη διάγνωση της κύστης απαιτείται ψηφιακές απεικονιστικές εξετάσεις πάντα σε συνάρτηση με το ιστορικό του ασθενούς, τη ζωτικότητα των δοντιών και τη σύνδεση της κύστης με αυτά. Ωστόσο, η τελική διάγνωση διασφαλίζεται μέσα από τον ιστολογικό έλεγχο.

Οι θεραπευτική αντιμετώπιση των κύστεων πραγματοποιείται χειρουργικά με τοπική αναισθησία. Το είδος της χειρουργικής επέμβασης καθορίζεται από τον τύπο της κύστης, το μέγεθος, την επέκτασή τους και τη γενικότερη υγεία του ασθενή. Δύο είναι οι χειρουργικές μέθοδοι:

Εκπυρήνιση: τεχνική κατά την οποία η κύστη αφαιρείται καθολικά (τόσο το περιεχόμενο όσο και το κυστικό τοίχωμα).

Μαρσιποποίηση: τεχνική που εφαρμόζεται σε εκτεταμένες κύστεις, κατά την οποία διανοίγεται μια οπή στο τοίχωμα της κύστης, αφαιρείται το περιεχόμενό της και γίνονται πλύσεις με φυσιολογικό ορό.

Με την αφαίρεση της κύστης συνήθως αφαιρούμε και το υπεύθυνο δόντι, οπότε θα πρέπει να προχωρήσουμε σε οστική αναγέννηση της γνάθου, προκειμένου να μην δημιουργηθεί μελλοντικό αισθητικό πρόβλημα. Όταν ολοκληρωθεί η ανάπλαση του οστού της γνάθου μπορούμε με ασφάλεια να αποκαταστήσουμε το χαμένο δόντι με ένα εμφύτευμα δοντιού.