Οι ελιές επιστημονικά ονομάζονται σπίλοι. Όσοι σχηματίζονται από τα μελανοκύτταρα (τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη) ονομάζονται μελανοκυτταρικοί σπίλοι.
Σπίλοι μπορεί να υπάρχουν από τη γέννηση ενός ατόμου, αλλά συνήθως εμφανίζονται στην παιδική ή εφηβική ηλικία. Μπορεί να είναι επίπεδοι ή διογκωμένοι και να έχουν διάφορα μεγέθη ή διαφορετικό χρώμα.
Υπάρχουν σπίλοι, οι οποίοι παραμένουν αμετάβλητοι σε όλη τη διάρκεια της ζωής και άλλοι που μπορεί να εξελιχθούν σε κακόηθες μελάνωμα.
Πρέπει να προσέχουμε κάποιον σπίλο όταν:
Στις περιπτώσεις αυτές, ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται έναν πλαστικό χειρουργό ή έναν δερματολόγο προς εκτίμηση της κατάστασης. Αξίζει να τονίσουμε ότι οι σπίλοι πρέπει να αφαιρούνται πάντα χειρουργικά και το παρασκεύασμα να στέλνεται για ιστολογική εξέταση.
Η αφαίρεση σπίλων με λέιζερ διενεργείται μόνο σε καλοήθεις δερματικές βλάβες και σε επιφανειακούς σπίλους, όταν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα ότι ο σπίλος είναι καλοήθης. Η αφαίρεση χειρουργικά ή με λέιζερ γίνεται με τοπική αναισθησία, και τα ράμματα, όταν υπάρχουν, αφαιρούνται σε λίγες ημέρες.
Αρχικά πρέπει να πούμε ότι μόνο ο γιατρός αποφασίζει αν θα αφαιρεθεί μία ελιά. Αυτό που μας κάνει να υποψιαζόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά σε μία ελιά είναι όταν αυτή μεταβάλλεται ως προς το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος. Κάποιοι σπίλοι μπορεί στο μέλλον να εξαλλαγούν σε μελάνωμα, μία επιθετική μορφή καρκίνου. Γι’ αυτό μην αμελείτε τις προληπτικές εξετάσεις που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας.
Μεγάλοι σπίλοι που βρίσκονται σε παλάμες και πέλματα πρέπει να αφαιρούνται, γιατί αυτές οι περιοχές διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να τραυματιστούν και να εξαλλαγούν.
Συχνό είναι το ενδεχόμενο ένας σπίλος να αφαιρείται για καθαρά αισθητικούς λόγους.
Οι κρεατοελιές είναι ακίνδυνες και ο λόγος που αφαιρούνται είναι καθαρά αισθητικός. Μπορούν να αφαιρεθούν με laser στο ιατρείο, με τοπική αναισθησία. Αν η κρεατοελιά έχει βάθος, τότε πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζονται ράμματα.
Το μικρό σημάδι που αφήνει πίσω της η τομή επουλώνεται σε λίγες μέρες από μόνο του.
Περιοχές που συνήθως εμφανίζονται κρεατοελιές είναι το πρόσωπο, ο λαιμός, ο τράχηλος, οι μασχάλες και σπανιότερα το υπόλοιπο σώμα.
Η αφαίρεση ενός επικίνδυνου δερματικού σπίλου γίνεται πάντα χειρουργικά, είτε πρόκειται για μεγάλους είτε για μικρούς σπίλους. Σε αυτή την περίπτωση η αφαίρεση του σπίλου γίνεται μαζί με τον υγιή ιστό που τον περιβάλλει, για καλύτερα αποτελέσματα. Στη συνέχεια το παρασκεύασμα αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση (βιοψία).
Τα ράμματα μπορούν να είναι απορροφήσιμα ή μη, αναλόγως τι θα επιλέξει ο πλαστικός χειρουργός.
Στην περίπτωση που κάποιος σπίλος είναι πολύ μεγάλος και η ολική αφαίρεσή του καθίσταται δύσκολη, αφαιρείται τμηματικά, αφήνοντας μόνο μία μικρή τομή.
Οι σπίλοι χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες. Μία από τις βασικές όμως κατηγορίες στις οποίες διαχωρίζονται οι ελιές στο πρόσωπο και το σώμα είναι οι συγγενείς μελανοκυτταρικοί σπίλοι, που εμφανίζονται τον πρώτο χρόνο της ζωής του ατόμου. Είναι μικρού ή μεσαίου μεγέθους και συνήθως είναι ακίνδυνοι. Αν είναι γιγαντιαίου μεγέθους, τότε συνιστάται να αφαιρούνται σε μικρή ηλικία, καθώς έχουν 20% πιθανότητα ανάπτυξης μελανώματος.
Οι επίκτητοι μελανοκυτταρικοί σπίλοι ξεκινούν να εμφανίζονται στα παιδικά χρόνια και μπορεί να συνεχίσουν να βγαίνουν κατά την εφηβεία ή αργότερα. Μπορεί να έχουν ή όχι χρωστική ουσία.
Τέλος, έχουμε τους άτυπους σπίλους, οι οποίοι ανήκουν στην κατηγορία των επίκτητων μελανοκυτταρικών σπίλων και τα χαρακτηριστικά τους μοιάζουν με αυτά του μελανώματος. Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, με διαφορετικό σχήμα ή μέγεθος. Σε περίπτωση που εκφυλιστούν, θεωρούνται επικίνδυνοι, γι’ αυτό και συνιστάται η αφαίρεσή τους.
Η χειρουργική αφαίρεση σπίλου είναι μία απλή επέμβαση που γίνεται στο ιατρείο και διαρκεί λίγα λεπτά της ώρας με τοπική αναισθησία. Εξαίρεση σε αυτό αποτελούν οι πολύ μεγάλοι σπίλοι που απαιτούν πιο σύνθετους χειρισμούς και η αφαιρέσή τους διαρκεί περισσότερο. Συνήθως χρειάζονται και πλαστική αποκατάσταση μετά την εκτομή.
Εκτός από την αφαίρεση του σπίλου, πραγματοποιείται και αφαίρεση του υγιούς ιστού γύρω από τον σπίλο, ώστε το αποτέλεσμα να είναι ριζικό. Ο σπίλος που αφαιρείται αποστέλλεται πάντα για ιστολογική εξέταση (βιοψία).
Μετά τη χειρουργική εκτομή, η ουλή δεν θα εξαφανιστεί πλήρως, αλλά θα πάρει το χρώμα του δέρματος με αποτέλεσμα να είναι δυσδιάκριτη. Ένας έμπειρος πλαστικός χειρουργός μπορεί να διενεργήσει τομή με άριστη επούλωση.
Η αφαίρεση σπίλων δεν πονάει. Ο ασθενής ανέχεται πολύ εύκολα τη διαδικασία, τόσο στο πρόσωπο όσο και στο σώμα. Αν υπάρξει ήπιος πόνος μετεγχειρητικά, ελέγχεται πλήρως με ήπια αναλγητικά
Πριν την επέμβαση, ο ασθενής θα πρέπει να αποφύγει τη λήψη ασπιρίνης για δέκα ημέρες.
Μετεγχειρητικά και ανάλογα με τα αποτελέσματα της βιοψίας, ο πλαστικός χειρουργός θα δώσει σαφείς οδηγίες στον ασθενή για το τι πρέπει να προσέχει.
Τα ράμματα αφαιρούνται σε λίγες ημέρες, εφόσον υπάρχουν.
Το κόστος για την αφαίρεση σπίλου εξαρτάται από τη φύση του, το μέγεθός του και τη σοβαρότητα της βλάβης που έχει προκαλέσει. Ύστερα από μία εξέταση με τον γιατρό θα προκύψει το τελικό κόστος και η μέθοδος εκτομής.